Jak przygotować wniosek
Najwygodniejsza jest forma poczty elektronicznej, ponieważ nie wychodząc z domu możemy stosunkowo łatwo poprosić o dowolne informacje będące w posiadaniu jakiegoś Organu.
Wystarczy 5 minut by na podstawie wzoru wniosku o dostęp do informacji publicznych dla Urzędu Miejskiego w Łomiankach poprosić o jakieś informacje. Wystarczy wpisać pytania lub wskazać pożądane informacje, uzupełnić swoje dane kontaktowe i wysłać do urzędu na adres umig@lomianki.pl
Co jest informacją publiczną
Informacjami publicznymi są jakieś fakty, najczęściej będą to informacje zawarte w dokumentach istniejących w posiadaniu Organu. Nie możemy poprosić o odpowiedź na dowolne pytanie np. nie możemy poprosić o opinię lub zapytać dlaczego, chyba że odpowiedzią jest przekazanie jakiejś informacji (faktów) będących w posiadaniu Organu
Jednak często można uzyskać to na czym nam zależy właściwie formułując pytania. Przykładowo zamiast pytania:
Dlaczego urząd naprawił drogę X, a nie naprawił drogi Y?
Teoretycznie to jest uzasadnione pytanie, bo istnieje jakaś informacja, którą można przekazać w odpowiedzi na powyższe pytanie, jednak wszystko zależy od woli urzędnika, który może dobrze skojarzyć nasze pytanie z jakimś faktem. Zawsze lepiej jest precyzyjnie wskazać informacje i poprosić np. o:
Dokument na podstawie którego podjęto decyzję o naprawie drogi X przed naprawą drogi Y.
Każdorazowo musimy wskazać jakieś istniejące informacje, informacje których istnienie (lub brak istnienia) podejrzewamy. Organ musi nam w odpowiedzi:
- udostępnić wskazane informacje,
- stwierdzić, że takie informacje nie istnieją lub
- odmówić udzielenia informacji w drodze decyzji administracyjnej.
Kiedy uzyskamy informacje
Organ jest zobowiązany do udzielenia informacji bez zbędnej zwłoki jednak nie później niż w ciągu 14 dni. To znaczy powinien odpowiedzieć w ciągu kilku dni (patrz art. 13 udip).
Jeśli udzielenie informacji nie jest zwyczajnym wyciągnięciem dokumentu i przesłanianiem do wnioskodawcy, a przygotowanie informacji wymaga szczególnej pracy, np. opracowania specjalnej formy, to Organ może przedłużyć termin do 2 miesięcy.
Co zrobić jeśli Organ odmówił udzielenia informacji
W pierwszej kolejności należy sprawdzić czy odmowa jest wydana w formie decyzji administracyjnej, tj. czy zawiera wskazanie konkretnych przepisów na podstawie których urząd uważa że może odmówić udzielenia informacji oraz czy pismo zawiera informację o prawie i trybie odwołania od tej decyzji.
Jeśli odmowa nie zawiera tych kluczowych informacji, to możemy taką odpowiedź odmowną potraktować jako zwykłą korespondencję. W tej sytuacji należy przypomnieć Organowi jego obowiązki i postraszyć sądem, to zwykle skutkuje.
W przypadku dalszej zwłoki w udzieleniu wnioskowanej informacji publicznej lub zwłoki w przedstawieniu odmowy udzielenia informacji publicznej w drodze decyzji administracyjnej w ustawowym terminie będę zmuszony skierować skargę na bezczynność Organu do WSA.
W żadnym wypadku nie powinniśmy popuszczać terminu, ponieważ termin jest sztywny i nie jest uzależniony od tego czy urząd z nami koresponduje. Teoretycznie takie pismo możemy zignorować, a po upływie 14 dni skarżyć Organ za bezczynność.
Organ się uparł i nie udzielił informacji
Jeśli po upływie terminu Organ nadal nie udostępnił informacji wysyłamy skargę do WSA za pośrednictwem Organu, niech sąd rozstrzygnie czy Organ powinien udostępnić informacje.
Organ zasłania się tajemnicą lub ochroną danych osobowych
Nawet w przypadku gdy pewna części informacji może być objęta ochroną — a często tak faktycznie nie jest — to nie może to być powód do odmowy udostępnienia pozostałych nie objętych ochroną części. Zwróćmy uwagę czy na uzasadnienie, być może można je podważyć bo np. wystarczy zamazać niektóre elementy dokumentu.
Wszyscy mamy prawo do informacji
Każdy z nas ma prawo dostępu do informacji publicznych, prawo do wynika z art 61 Konstytucji RP
Art. 61.
- Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.
- Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.
- Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.
- Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.
Ustawy o którym mowa to między innymi najważniejsza z nich czyli ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Na podstawie tych przepisów każdy może wystąpić z wnioskiem o dostęp do informacji publicznych, wniosek nie musi mieć mieć żadnej szczególnej formy, możemy taki wniosek z całą mocą prawa wystosować np. ustnie lub przy pomocy poczty elektronicznej.
Więcej informacji
Fundacja Batorego przygotowała poradnik dotyczący informacji publicznej
Polecam kilka krótkich prezentacji opublikowanych przez Sieć Obywatelska Watchdog Polska
Proszę o zostawianie pytań poniżej, będziemy rozwijać ten przewodnik 
